Yasin Atlıoğlu*
Lübnan, 2008’in ilk ayında, üç aydır devam eden devlet başkanlığı krizinin paralelinde gelişen birçok şiddet olayına sahne oldu. Şiddet olaylarının ocak ayındaki yoğunluğu ve ülke siyasetinde yükselen tansiyon herkesin aklına aynı soruları getirdi: Lübnan bir iç savaşa mı sürükleniyor? Sürükleniyorsa bu iç savaş ne zaman başlayacak? Yoksa başladı mı?
Sokağa İnen Şiddet
Son bir aydaki şiddet olaylarına kronolojik olarak bakmak Lübnan’daki durumun vahametini ortaya koyuyor. 4 Ocak’ta Güney Lübnan’da Hizbullah’ın bir yetkilisi olan Ahmed Mehenna’nın başından vurularak öldürülmesi dünya basında pek yer bulamasa da ayın ilk şiddet olayıydı. Ardından 8 Ocak’ta Beyrut’un 35 km. güneyindeki Rumeyle’de meydana gelen patlama saldırıların Lübnanlılarla sınırlı olmadığını gösterdi. Saldırıda BM Barış Koruma Gücü UNIFIL’e bağlı iki İspanyol askerler yaralandı. Beyrut’ta 15 Ocak’taki hedef bir ABD Büyükelçilik konvoyuydu. Bombalı bir arabayla yapılan saldırıda 4 Lübnan vatandaşı öldü, 16 kişi yaralandı. Bu olaydan tam 10 gün sonra Beyrut’a gerçekleşen diğer bir bombalı saldırıda Lübnan Polis Teşkilatı’nın istihbarat bölümünde görev yapan Albay Visam Eid ile birlikte 4 kişi hayatını kaybetti. 15 Aralık’taki General El-Hac suikastından sonra ülkenin güvenliğinden sorumlu bir kişi daha öldürüldü. Son olarak ise 27 Ocak Pazar günü Dahiye’deki (Güney Beyrut) Mar Mekhayel’de elektrik kesintilerini protesto eden göstericilere askerlerin müdahalesi sonucu çıkan çatışmalarda Hizbullah ve Emel taraftarı 7 Lübnanlı Şii hayatını kaybetti. Bu sokak çatışmalarının Sünni (Museytiba) ve Hıristiyan (Eşrefiye) bölgelerine sıçraması ihtimali herkeste büyük bir korku yarattı.(1)
İngiliz The Independent gazetesinin yazarı Robert Fisk “İç savaşın adı ne olunca konur, haftada bir bomba mı, ayda bir sokak çatışması mı?” diyordu 29 Ocak tarihli yazısında. Fisk, ardından Mar Mekhayel’de ölenlerle 15 yıl süren Lübnan İç savaşını başlatan olay arasındaki benzerliğe dikkat çekiyordu.(2) Muhakkak ki bu benzerlik Fisk’in olduğu gibi pek çok Lübnanlı’nın aklına geliyor ve uykularını kaçırıyor. 13 Nisan 1975’te Beyrut yakınlarındaki Ayn El- Rumana’da Pierre Cemayel’in bir kilisenin açılışını yaptığı sırada bir arabadan açılan ateş sonucu 2 Falanjist asker ile Cemayel’in korumalarından biri öldürülmüş ve ateşin Filistinlilerce açıldığını düşünen Falanjist milisler aynı gün Tal el-Zatar kampına giden bir otobüs dolusu Filistinliyi öldürmesiyle ülkedeki gerilim bir iç savaşa dönüşmüştü.(3) Tarihte bu tür örnekler çok fazladır, yani büyük askeri çatışmaların çoğu küçük çaplı kışkırtıcı saldırıların ateşlemesi sonucu başladı. Mar Mekhayel’de 8 Şii’nin öldürülmesinden sonra Lübnan siyasetinin içinde de ani ve sert tepkiler oluştu. Hizbullah alışılmışın dışına çıkarak Lübnan Ordusu’nu oldukça sert bir dille eleştirdi. Bu eleştiriler bir anda Lübnan’daki en önemli iki silahlı örgütün karşı karşıya gelme olasılığını ortaya çıkardı. Bununla birlikte Hizbullah olaylar sırasında gösterilere son verilmesi talimatı vererek gerginliğin büyümesine izin vermedi. Yine bunun bir uzantısı olarak Hıristiyanlara veya orduya yönelik bir intikam saldırısının olmaması tansiyonun daha yukarılara çıkmasını engelledi.
Bu ölümlerin ardından Hizbullah’tan orduya yönelen eleştiri, Genelkurmay Başkanı Michel Süleyman’ı devlet başkanlığına götürecek sürecin kesintiye uğraması ihtimalini doğurabilir.(4) Öyle ki Arap Birliği Genel sekreteri Amr Musa’nın Arap girişimi olarak bilinen planında da Lübnan muhalefetinin Michel Süleyman’ın devlet başkanlığına itiraz koyduğu söyleniyor. Muhalefetin itiraz nedeni olarak Michel Süleyman’ın gizlice Suudi Arabistanlı yetkililerle görüştüğü iddiası gösterildi. Son günlerde Michel Süleyman ile Lübnan muhalefetinin arasının çok iyi olduğunu söylemek oldukça zor görünüyor. Ama yine Michel Süleyman, Hizbullah ve Suriye’yi gücendirmemeye ve ortamı yumuşatmaya çabalıyor. Michel Süleyman’ın Askeri İstihbaratın Şefi General George Khouri’yi de yanına alarak pazartesi günü Hizbullah Genel Sekreteri Hasan Nasrallah’a gitmesi böyle bir ziyaret oldu. Görüşmede Hizbullah lideri, Michel Süleyman’dan acil ve kapsamlı bir soruşturma başlatılmasını talep etti.(5) 14 Martçıların bazıları Suriye ve İran’ın desteğiyle muhalefetin olayları abarttığını söylese de Başbakan Sinyora olanları kınayıp ülkede üç gün yas ilan ettiğini açıkladı.
İç Savaşın Belirtisi: Silahlanan Milisler
Lübnan’da merkezi karar alma mekanizmasının güçsüzlüğü ve işlevsizliği, siyasi kaosla birlikte derin bir güvenlik boşluğu doğurdu. Hizbullah da İsrail’e karşı verdiği askeri mücadeleyle hem Şiilerin dışındaki grupların sempatisini kazanarak prestijini arttırdı hem de ülkenin en etkin silah gücü durumuna geldi. Öyle ki örgütün 2006 Lübnan Savaşı’ndan büyük bir zaferle çıktığına dair iddiaları, Eliyahu Winograd’un İsrail hükümetini savaştaki hatalarından dolayı suçlayan raporunun açıklanmasıyla daha da inandırıcı hale geldi.(6)
Lübnan’daki güvenlik boşluğu ve Hizbullah’ın silahlı güç olarak ülkede alternatifsiz konuma gelmesi, ailesel ve mezhepsel düzeyde siyasi ve ekonomik çıkarlarını korumaya ve genişletmeye çalışan grupların silahlı örgütlenmeye gitmesini veya eski silahlı yapılarını canlandırmasını teşvik etmektedir. Lübnan bölgedeki silah tüccarları için uzun bir aradan sonra tekrar önemli bir pazar haline gelmeye başlıyor.. Lübnan’a son yıllarda çeşitli kaynaklardan ve yollardan silah sokuluyor. Suriye aracılığıyla Hizbullah giden Rus ve İran silahları dışında özellikle Irak yoluyla Batılı kaynaklı silahların ülkeye girdiğine dair birçok söylenti ortalıkta dolaşıyor. Ülkeye giren silahlar kişisel ve gruplar halinde silahlanmaya giden yolu açıyor. Robert Fisk de son günlerde Beyrut’ta silahsız dolaşan birini bilmediğini söyleyerek güzel bir durum belirlemesi yapıyor.(7)
Mar Mekhayel’deki gösterilerin ardından 8 Şii’nin öldürülmesinin Lübnan ordusunun ateş açmasıyla gerçekleştiği yönünde haberler ilk olarak dünya kamuoyuna yayıldı. Lübnan ordusunun disiplinli bir örgüt olduğu ve ordu mensubu askerlerin milis veya gerilla grubu üyeleri gibi tek başlarına hareket etme şansına sahip olmadığı düşünüldüğünde sivillere yönelik böyle bir saldırı eylemin bir emirle gerçekleştirilmiş olma olasılığı ortaya çıkıyor. Fakat doğrudan böyle bir emri verebilecek komutanın da Hizbullah ile çatışmayı göze alacak siyasi ve askeri güce sahip olması gerekmektedir. Şu an böyle bir çatışmaya tek başına girmek isteyecek bir komutan ordunun içinde olduğu söylenemez.
Olaylar hakkında dile getirilen diğer bir iddiaya göre göstericilere bölgede bulunan keskin nişancılar tarafından ateş açıldı. Daha da önemlisi bu keskin nişancılar Lübnan ordusuna değil Samir Gagea’ya bağlı Lübnan Güçleri adlı Hıristiyan milis grubuna mensup. Gagea bu iddiaları yalanladı ve taraftarlarının bu olaylarla hiçbir alakası olmadığını söyledi. (8)
Aslında Samir Gagea yaklaşık 30 yıldır siyasetin içinde olan ve Marunîler arasında fanatik bir taraftar desteğine sahip Lübnan tarihinin önemli bir siyasi ve askeri figürüdür. Koyu bir Hıristiyan olan Gagea Falanjist Partisi’nin milis örgütü olan Lübnan Kuvvetleri’nin kurucuları arasında yer alıyor.(9) İsrail’le işbirliği yanlısı tutumu ve Suriye ve İran’a karşı düşmanca duyguları siyasi çizgisinin ana hareket noktalarını oluşturuyor. Gagea aynı zamanda iç savaş döneminde işlenen pek çok cinayetin sorumlu tutulan bir savaş suçlusu. Özellikle Sabra Şatilla mülteci kamplarında yapılan katliamının sorumlularından biri olarak kabul ediliyor. 2005 yazında 11 yıldır tutuklu bulunduğu cezaevinden Lübnan parlamentosunun kararıyla serbest bırakıldı. Bu Haziran seçimlerini kazanan Suriye karşıtı 14 Martçı grubun hükümeti kurduktan sonraki ilk politik kararlarından biriydi. Gagea, cezaevinden çıktığından beri 14 Mart grubunun içinde hareket ediyor. Her fırsat bulduğunda Suriye’yi eleştiren Gagea, Hizbullah’ın silahsızlandırılması gerektiğini en çok dile getiren siyasi kişiliklerden biri. Bunlara ek olarak Gagea, Hizbullah tarafından devlet başkanlığı krizinin çözülmesini engelleyen en önemli faktörlerden biri sayılıyor. Bu yüzden Gagea’nın Hizbullah ile uzlaşmaya yanaşması yakın bir zamanda mümkün görünmemektedir. Çıkabilecek bir iç savaşta ise Gagea ve Hizbullah çatışmanın en radikal unsurları olmaya aday.
Sonuç
Lübnan’daki uzlaşma sağlanamadığından dolayı 13 kez ertelenen Devlet Başkanlığı seçiminin, eğer ertelenmezse 11 Şubat’ta yapılması bekleniyor. Bu aşamada Arap Birliği’nin çözüm için ortaya koyduğu çabaların olumlu sonuçlanmasının zor bir ihtimal olduğunu söyleyebiliriz. Hizbullah ise devlet başkanlığı krizinde kontrollü bir kriz yönetimi uyguladığına inanıyor. Bundan dolayı istedikleri bütün tavizleri hükümete kabul ettirmek istiyor. Hizbullah’ın kendine güveninin iki nedeni var: Biri ülkedeki nüfusun neredeyse yarısının desteğine sahip olması ve ülkedeki en etkin silahlı organizasyon olması. Hizbullah böyle siyasi ve askeri avantajları elinde tutarken ülkenin bir iç savaşa sürüklenmesine izin vermek istemeyecektir. Çünkü Hizbullah’ı güçlü kılan İsrail’e karşı yaptığı direniştir. Diğer yandan son olaylardaki gibi sivil Şiilere yönelik saldırıların artması ve buna kontrolsüz saldırılarla verilecek cevaplar (veya tam tersi) ülkeyi hiç kimse anlamadan bir iç savaşın içine sokabilir. Son olarak Lübnan’da mücadele eden sadece ülke içindeki ailesel ve mezhepsel gruplar değildir, ABD, İran, Suriye, S.Arabistan, Fransa, İsrail de bu mücadelede taraftır.
* Araştırmacı-Yazar
E-mail: yatlioglu@yahoo.com
Kaynakça
(1) “Troops on alert in tense Beirut”, BBC News, 28 Ocak 2008
(2) Robert Fisk, “Eight dead, and echoes of Beirut's bloody history reverberate around its streets”, The Independent, 29 Ocak 2008
(3) İrfan C. Acar, Lübnan Bunalımı ve Filistin Sorunu, Ankara, Türk Tarih Kurumu Yayınları, 1988, s.71
(4) Ferry Biedermann, “Hizbollah criticises Lebanese army over killings”, The Financial Times, 29 Ocak 2008
(5) “Sayyed Nasrallah Demands Swift, Serious Probe”, Hizbullah Örgüt’nün Resmi İnternet Sitesi, 29 Ocak 2008, http://english.hizbollah.org/essaydetails.php?eid=2061&cid=214
(6) “Israel probe finds war failure”, BBC News, 30 Ocak 2008
(7) Fisk, a.g.m.
(8) “Death toll from Beirut riots rises to seven”, AFP, 30 Ocak 2008
(9) Lübnan Kuvvetleri hakkında detaylı bilgi için bkz. Lübnan Kuvvetleri Resmi İnternet Sitesi, http://www.lebanese-forces.org/
Lübnan, 2008’in ilk ayında, üç aydır devam eden devlet başkanlığı krizinin paralelinde gelişen birçok şiddet olayına sahne oldu. Şiddet olaylarının ocak ayındaki yoğunluğu ve ülke siyasetinde yükselen tansiyon herkesin aklına aynı soruları getirdi: Lübnan bir iç savaşa mı sürükleniyor? Sürükleniyorsa bu iç savaş ne zaman başlayacak? Yoksa başladı mı?
Sokağa İnen Şiddet
Son bir aydaki şiddet olaylarına kronolojik olarak bakmak Lübnan’daki durumun vahametini ortaya koyuyor. 4 Ocak’ta Güney Lübnan’da Hizbullah’ın bir yetkilisi olan Ahmed Mehenna’nın başından vurularak öldürülmesi dünya basında pek yer bulamasa da ayın ilk şiddet olayıydı. Ardından 8 Ocak’ta Beyrut’un 35 km. güneyindeki Rumeyle’de meydana gelen patlama saldırıların Lübnanlılarla sınırlı olmadığını gösterdi. Saldırıda BM Barış Koruma Gücü UNIFIL’e bağlı iki İspanyol askerler yaralandı. Beyrut’ta 15 Ocak’taki hedef bir ABD Büyükelçilik konvoyuydu. Bombalı bir arabayla yapılan saldırıda 4 Lübnan vatandaşı öldü, 16 kişi yaralandı. Bu olaydan tam 10 gün sonra Beyrut’a gerçekleşen diğer bir bombalı saldırıda Lübnan Polis Teşkilatı’nın istihbarat bölümünde görev yapan Albay Visam Eid ile birlikte 4 kişi hayatını kaybetti. 15 Aralık’taki General El-Hac suikastından sonra ülkenin güvenliğinden sorumlu bir kişi daha öldürüldü. Son olarak ise 27 Ocak Pazar günü Dahiye’deki (Güney Beyrut) Mar Mekhayel’de elektrik kesintilerini protesto eden göstericilere askerlerin müdahalesi sonucu çıkan çatışmalarda Hizbullah ve Emel taraftarı 7 Lübnanlı Şii hayatını kaybetti. Bu sokak çatışmalarının Sünni (Museytiba) ve Hıristiyan (Eşrefiye) bölgelerine sıçraması ihtimali herkeste büyük bir korku yarattı.(1)
İngiliz The Independent gazetesinin yazarı Robert Fisk “İç savaşın adı ne olunca konur, haftada bir bomba mı, ayda bir sokak çatışması mı?” diyordu 29 Ocak tarihli yazısında. Fisk, ardından Mar Mekhayel’de ölenlerle 15 yıl süren Lübnan İç savaşını başlatan olay arasındaki benzerliğe dikkat çekiyordu.(2) Muhakkak ki bu benzerlik Fisk’in olduğu gibi pek çok Lübnanlı’nın aklına geliyor ve uykularını kaçırıyor. 13 Nisan 1975’te Beyrut yakınlarındaki Ayn El- Rumana’da Pierre Cemayel’in bir kilisenin açılışını yaptığı sırada bir arabadan açılan ateş sonucu 2 Falanjist asker ile Cemayel’in korumalarından biri öldürülmüş ve ateşin Filistinlilerce açıldığını düşünen Falanjist milisler aynı gün Tal el-Zatar kampına giden bir otobüs dolusu Filistinliyi öldürmesiyle ülkedeki gerilim bir iç savaşa dönüşmüştü.(3) Tarihte bu tür örnekler çok fazladır, yani büyük askeri çatışmaların çoğu küçük çaplı kışkırtıcı saldırıların ateşlemesi sonucu başladı. Mar Mekhayel’de 8 Şii’nin öldürülmesinden sonra Lübnan siyasetinin içinde de ani ve sert tepkiler oluştu. Hizbullah alışılmışın dışına çıkarak Lübnan Ordusu’nu oldukça sert bir dille eleştirdi. Bu eleştiriler bir anda Lübnan’daki en önemli iki silahlı örgütün karşı karşıya gelme olasılığını ortaya çıkardı. Bununla birlikte Hizbullah olaylar sırasında gösterilere son verilmesi talimatı vererek gerginliğin büyümesine izin vermedi. Yine bunun bir uzantısı olarak Hıristiyanlara veya orduya yönelik bir intikam saldırısının olmaması tansiyonun daha yukarılara çıkmasını engelledi.
Bu ölümlerin ardından Hizbullah’tan orduya yönelen eleştiri, Genelkurmay Başkanı Michel Süleyman’ı devlet başkanlığına götürecek sürecin kesintiye uğraması ihtimalini doğurabilir.(4) Öyle ki Arap Birliği Genel sekreteri Amr Musa’nın Arap girişimi olarak bilinen planında da Lübnan muhalefetinin Michel Süleyman’ın devlet başkanlığına itiraz koyduğu söyleniyor. Muhalefetin itiraz nedeni olarak Michel Süleyman’ın gizlice Suudi Arabistanlı yetkililerle görüştüğü iddiası gösterildi. Son günlerde Michel Süleyman ile Lübnan muhalefetinin arasının çok iyi olduğunu söylemek oldukça zor görünüyor. Ama yine Michel Süleyman, Hizbullah ve Suriye’yi gücendirmemeye ve ortamı yumuşatmaya çabalıyor. Michel Süleyman’ın Askeri İstihbaratın Şefi General George Khouri’yi de yanına alarak pazartesi günü Hizbullah Genel Sekreteri Hasan Nasrallah’a gitmesi böyle bir ziyaret oldu. Görüşmede Hizbullah lideri, Michel Süleyman’dan acil ve kapsamlı bir soruşturma başlatılmasını talep etti.(5) 14 Martçıların bazıları Suriye ve İran’ın desteğiyle muhalefetin olayları abarttığını söylese de Başbakan Sinyora olanları kınayıp ülkede üç gün yas ilan ettiğini açıkladı.
İç Savaşın Belirtisi: Silahlanan Milisler
Lübnan’da merkezi karar alma mekanizmasının güçsüzlüğü ve işlevsizliği, siyasi kaosla birlikte derin bir güvenlik boşluğu doğurdu. Hizbullah da İsrail’e karşı verdiği askeri mücadeleyle hem Şiilerin dışındaki grupların sempatisini kazanarak prestijini arttırdı hem de ülkenin en etkin silah gücü durumuna geldi. Öyle ki örgütün 2006 Lübnan Savaşı’ndan büyük bir zaferle çıktığına dair iddiaları, Eliyahu Winograd’un İsrail hükümetini savaştaki hatalarından dolayı suçlayan raporunun açıklanmasıyla daha da inandırıcı hale geldi.(6)
Lübnan’daki güvenlik boşluğu ve Hizbullah’ın silahlı güç olarak ülkede alternatifsiz konuma gelmesi, ailesel ve mezhepsel düzeyde siyasi ve ekonomik çıkarlarını korumaya ve genişletmeye çalışan grupların silahlı örgütlenmeye gitmesini veya eski silahlı yapılarını canlandırmasını teşvik etmektedir. Lübnan bölgedeki silah tüccarları için uzun bir aradan sonra tekrar önemli bir pazar haline gelmeye başlıyor.. Lübnan’a son yıllarda çeşitli kaynaklardan ve yollardan silah sokuluyor. Suriye aracılığıyla Hizbullah giden Rus ve İran silahları dışında özellikle Irak yoluyla Batılı kaynaklı silahların ülkeye girdiğine dair birçok söylenti ortalıkta dolaşıyor. Ülkeye giren silahlar kişisel ve gruplar halinde silahlanmaya giden yolu açıyor. Robert Fisk de son günlerde Beyrut’ta silahsız dolaşan birini bilmediğini söyleyerek güzel bir durum belirlemesi yapıyor.(7)
Mar Mekhayel’deki gösterilerin ardından 8 Şii’nin öldürülmesinin Lübnan ordusunun ateş açmasıyla gerçekleştiği yönünde haberler ilk olarak dünya kamuoyuna yayıldı. Lübnan ordusunun disiplinli bir örgüt olduğu ve ordu mensubu askerlerin milis veya gerilla grubu üyeleri gibi tek başlarına hareket etme şansına sahip olmadığı düşünüldüğünde sivillere yönelik böyle bir saldırı eylemin bir emirle gerçekleştirilmiş olma olasılığı ortaya çıkıyor. Fakat doğrudan böyle bir emri verebilecek komutanın da Hizbullah ile çatışmayı göze alacak siyasi ve askeri güce sahip olması gerekmektedir. Şu an böyle bir çatışmaya tek başına girmek isteyecek bir komutan ordunun içinde olduğu söylenemez.
Olaylar hakkında dile getirilen diğer bir iddiaya göre göstericilere bölgede bulunan keskin nişancılar tarafından ateş açıldı. Daha da önemlisi bu keskin nişancılar Lübnan ordusuna değil Samir Gagea’ya bağlı Lübnan Güçleri adlı Hıristiyan milis grubuna mensup. Gagea bu iddiaları yalanladı ve taraftarlarının bu olaylarla hiçbir alakası olmadığını söyledi. (8)
Aslında Samir Gagea yaklaşık 30 yıldır siyasetin içinde olan ve Marunîler arasında fanatik bir taraftar desteğine sahip Lübnan tarihinin önemli bir siyasi ve askeri figürüdür. Koyu bir Hıristiyan olan Gagea Falanjist Partisi’nin milis örgütü olan Lübnan Kuvvetleri’nin kurucuları arasında yer alıyor.(9) İsrail’le işbirliği yanlısı tutumu ve Suriye ve İran’a karşı düşmanca duyguları siyasi çizgisinin ana hareket noktalarını oluşturuyor. Gagea aynı zamanda iç savaş döneminde işlenen pek çok cinayetin sorumlu tutulan bir savaş suçlusu. Özellikle Sabra Şatilla mülteci kamplarında yapılan katliamının sorumlularından biri olarak kabul ediliyor. 2005 yazında 11 yıldır tutuklu bulunduğu cezaevinden Lübnan parlamentosunun kararıyla serbest bırakıldı. Bu Haziran seçimlerini kazanan Suriye karşıtı 14 Martçı grubun hükümeti kurduktan sonraki ilk politik kararlarından biriydi. Gagea, cezaevinden çıktığından beri 14 Mart grubunun içinde hareket ediyor. Her fırsat bulduğunda Suriye’yi eleştiren Gagea, Hizbullah’ın silahsızlandırılması gerektiğini en çok dile getiren siyasi kişiliklerden biri. Bunlara ek olarak Gagea, Hizbullah tarafından devlet başkanlığı krizinin çözülmesini engelleyen en önemli faktörlerden biri sayılıyor. Bu yüzden Gagea’nın Hizbullah ile uzlaşmaya yanaşması yakın bir zamanda mümkün görünmemektedir. Çıkabilecek bir iç savaşta ise Gagea ve Hizbullah çatışmanın en radikal unsurları olmaya aday.
Sonuç
Lübnan’daki uzlaşma sağlanamadığından dolayı 13 kez ertelenen Devlet Başkanlığı seçiminin, eğer ertelenmezse 11 Şubat’ta yapılması bekleniyor. Bu aşamada Arap Birliği’nin çözüm için ortaya koyduğu çabaların olumlu sonuçlanmasının zor bir ihtimal olduğunu söyleyebiliriz. Hizbullah ise devlet başkanlığı krizinde kontrollü bir kriz yönetimi uyguladığına inanıyor. Bundan dolayı istedikleri bütün tavizleri hükümete kabul ettirmek istiyor. Hizbullah’ın kendine güveninin iki nedeni var: Biri ülkedeki nüfusun neredeyse yarısının desteğine sahip olması ve ülkedeki en etkin silahlı organizasyon olması. Hizbullah böyle siyasi ve askeri avantajları elinde tutarken ülkenin bir iç savaşa sürüklenmesine izin vermek istemeyecektir. Çünkü Hizbullah’ı güçlü kılan İsrail’e karşı yaptığı direniştir. Diğer yandan son olaylardaki gibi sivil Şiilere yönelik saldırıların artması ve buna kontrolsüz saldırılarla verilecek cevaplar (veya tam tersi) ülkeyi hiç kimse anlamadan bir iç savaşın içine sokabilir. Son olarak Lübnan’da mücadele eden sadece ülke içindeki ailesel ve mezhepsel gruplar değildir, ABD, İran, Suriye, S.Arabistan, Fransa, İsrail de bu mücadelede taraftır.
* Araştırmacı-Yazar
E-mail: yatlioglu@yahoo.com
Kaynakça
(1) “Troops on alert in tense Beirut”, BBC News, 28 Ocak 2008
(2) Robert Fisk, “Eight dead, and echoes of Beirut's bloody history reverberate around its streets”, The Independent, 29 Ocak 2008
(3) İrfan C. Acar, Lübnan Bunalımı ve Filistin Sorunu, Ankara, Türk Tarih Kurumu Yayınları, 1988, s.71
(4) Ferry Biedermann, “Hizbollah criticises Lebanese army over killings”, The Financial Times, 29 Ocak 2008
(5) “Sayyed Nasrallah Demands Swift, Serious Probe”, Hizbullah Örgüt’nün Resmi İnternet Sitesi, 29 Ocak 2008, http://english.hizbollah.org/essaydetails.php?eid=2061&cid=214
(6) “Israel probe finds war failure”, BBC News, 30 Ocak 2008
(7) Fisk, a.g.m.
(8) “Death toll from Beirut riots rises to seven”, AFP, 30 Ocak 2008
(9) Lübnan Kuvvetleri hakkında detaylı bilgi için bkz. Lübnan Kuvvetleri Resmi İnternet Sitesi, http://www.lebanese-forces.org/
