Türkiye ile Suriye arasında son dönemde başlayan üst düzey temas trafiği sürüyor. Son olarak iki ülkenin savunma bakanları Hulusi Akar ve Ali Mahmud Abbas, 28 Aralık 2022'de Moskova’da görüşmüştü. Görüşmede Rusya Savunma Bakanı Sergey Şoygu da vardı. Türkiye, Suriye ve Rusya dışişleri bakanlarının da yakında bir araya gelmesi bekleniyor.
Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, geçen hafta gazetecilere yaptığı açıklamada, Şubat ayı başında Suriye Dışişleri Bakanı Faysal Mikdat’la Rusya’da görüşebileceğini söyledi.
Son birkaç ay içinde Rusya’nın arabuluculuğunda hızlanan görüşmelerde, masada Suriye’nin kuzeybatısında bulunan Türk askerlerinin durumu, Türkiye’deki Suriyeli sığınmacıların geri dönüşü ve Türkiye’nin "terör örgütü" olarak kabul ettiği Halk Savunma Birlikleri’nin (YPG) kontrol ettiği alanlara ne olacağı konusu da var.
İki ülke için kritik durumdaki bu sorunların nasıl çözüleceğini, Türkiye ve Suriye yetkililerine sorduk.
Görüşmelerin başlaması için ilk ortak zemin: Suriye’nin toprak bütünlüğü
Suriye’de 2011’de iç savaşın başlamasından bu yana Türkiye muhalif gruplara silah, eğitim ve para desteği verirken; Beşar Esad yönetimi de, Türkiye’nin PKK ile bağlantılı olduğu gerekçesiyle tehdit olarak gördüğü YPG’nin ülkenin kuzeydoğusuna yerleşmesi için alan açmıştı. Böylece YPG Türkiye’nin sınırında konuşlanmıştı.
YPG, bir süre sonra ABD’den destek almaya başladı. Şu an ülkenin dörtte birinde YPG’nin ana gövdesini oluşturduğu Suriye Demokratik Güçleri (SDG), ABD ordusunun da varlığı ve desteğiyle konuşlanmış durumda.
Tüm bu uzlaşmazlık noktaları içinde görüşmelere başlayabilmek için iki ülke yetkilileri, ortak bir zeminde uzlaştı: Suriye’nin toprak bütünlüğü.
Bugüne kadar yapılan görüşmelerde masanın kurulabilmesi, en azından kağıt üzerinde “Uzlaşmada ilk adım atıldı” diyebilmek ve daha üst düzeyde temasın sağlanabilmesi için iki ülke, “Suriye’nin toprak bütünlüğü ve egemenliğine saygı duyulması” maddelerinde ortaklaştı.
Ancak bu uzlaşma, iki tarafın karşılıklı taleplerde bulunması sonucunu doğuruyor: Türkiye, SDG’nin kontrol ettiği alanları terk etmesini, Suriye de Türk askerlerinin bulunduğu alanlardan çekilmesini talep ediyor.
Askeri alanda atılacak adımların siyasi müzakereler sonrası geleceğini belirten Türk yetkililer ise ilk olarak başlıkların sıralamasının belirleneceğini, ardından bu başlıklarla ilgili tarafların yorumlarını ortaya koyacağını ve bu yorumlar üzerine taleplerin resmen bildirileceğini, son olarak müzakere sürecinin başlayacağını söyledi.